Dhuna nuk është kategori ontologjike që i përket trupit të margjinalizuar. Nuk është në natyrë të denies së shtypur të manifestojë dhunë. Ky kuptim i dhunës ka origjinën në koncepte koloniale, të cilat bëjnë dallime ontologjike në mes të popujve të civilizuar dhe atyre barbarë. Dhuna ka rrënjë në shoqëri të ngopura me struktura koloniale, raciste, dhe seksiste.
Fjala ‘barbar’ —barbarous— u shpik dhe u përdor nga Grekët për të ndarë popullin e civilizuar nga ai jo i civilizuar. Grekët i quanin popujt jogrekë barbarous sepse gjuha e tyre tingëllonte si “bar-bar-bar.” Do të thotë, gjuhët jogreke ishin të pakuptueshme. Ndryshimi themelor ndërmjet popujve të civilizuar dhe atyre barbarë ishte posedimi i arsyes. Popujt e civilizuar njiheshin për kultivim të kulturës, posedim të arsyes, dhe jetesës ndër ligje; popujt barbarë njiheshin si popuj me gjuhë të pakuptueshme, pa arsye, dhe jetesës pa ligje por vetëm me dhunë. Hierarkia shoqërore—që nuk ndante vetëm popujt barbarë nga ata të civilizuar, po ndante edhe qytetarin nga gruaja dhe skllavi—ishte hierarki natyrale për Grekët. Kjo do të thotë, se hierarkia shoqërore nuk duhej të prishet ose të kritikohet sepse ishte e pashmangshme dhe në harmoni me natyrën. Kjo logjikë e hierarkisë strukturale shoqërore u përcoll nga Greqia e lashtë deri tek projektet koloniale, të cilat u justifikuan në bazë të ideologjisë së civilizimit. Projekti kolonial u arsyetua në bazë të ndryshimit të popujve të zhvilluar dhe atyre jo të zhvilluar. Janë të njëjtat këto kategori që sot përdoren kur flitet për dhunë.
Dhuna shikohet si rezultat i mungesës së gjuhës, arsyes, dhe ligjeve. Njerëzit që ushtrojnë dhunë janë të prapambetur, barbarë, dhe jo të civilizuar. Janë po këto kategori—që ne i trashëgojmë me një histori të përgjakshme të popujve të kolonizuar— që e udhëzojnë Arben Idrizin në analizen e tij ontologjike mbi dhunën dhe e mundësojnë atë të thotë se qeniet që nuk banojnë në gjuhë janë kafshërorë dhe të prirur për dhunë. Përveç një ontologjie të dobët dhe të pabazë, kjo logjikë argumentuese përforcon një problem sistematik: problemin e ndarjes së qytetërimit dhe barbarëve. Sipas Arbenit, ekizston një kategori ontologjike e cila është e prirë për dhunë. Arbeni kthehet tek Sokrati dhe Hannah Arendt për të gjetur mbështetje për argumentin e tij. Sokrati është një ndër elitistët e parë politikë në historinë perëndimore. Mjafton të përmendet vetëm fakti që për Sokratin politika ishte fushë e mashkullit të bardhë, fushë kjo që përjashton gruan dhe skllavin.
Njëjtë si Sokrati, Arendt është një shembull tjetër i politikes elitiste, ose politikes “së pastër,” për të cilen të varfurit nuk janë kategori e veprimit politik. Për të, dhuna është diçka që ndodh jashtë fushës politike sepse dhuna nuk është e aftë të flasë e të veprojë. Në anën tjetër, liria, për Arendt-in, është mundësia për të marrë pjesë në diskutime politike (menjëherë këtu e shohim përdorimin e kategorive të përmendura më lart). Arsyeja pse për Arendt-in të varfrit nuk janë në gjendje të veprojnë në mënyrë politike është sepse ata janë marrë përsipër nga uria dhe nevoja dhe nuk janë “të lirë” të veprojnë si agjentë politikë. Arendt-i e ndan fushën e politikës nga ajo sociale dhe ekonomike. Andaj, të varfrit nuk janë kategori politike dhe as nuk janë të krijuar nga organizimi politik. Duke e kritikuar historinë materiale, Arendt-i thotë se varfëria nuk është pyetje politike por shoqërore. Andaj, për të, çdo përpjeke për të zgjidhur probleme shoqërore me anë të politikës sjell tmerr. Arendt-i argumenton se liria është ruajtur më mirë në vende ku nuk ka pasur revolucion pa marrë parasysh sa i shtypur ka qenë populli. Kategoria e lirisë është më e rëndësishme për të sesa barku i zbrazët. Andaj problemi është ndarja e fushës politike nga ajo sociale dhe ekonomike. Vetëm në këtë mënyrë Arendt-i mund ta mbajë pozitën që ka ndaj dhunës dhe varfërisë. Për të, ne mund të injorojmë shoqëroren dhe ekonominë për nder të diskutimit politik (discursive politics proper).
Arendt është e verbër ndaj mënyrave sesi prodhohen dhe riprodhohen lidhjet politike. “Politika e pastër” për të funksionon si kategori ideologjike. Kjo ideologji e lejon Arendt-in të lidhë dhunën me varfëri. Kjo ideologji, e cila na jep politikë të pastër, tregon që struktura e politikës elitiste është strukturë e cila mundëson “barazinë dhe lirinë” vetëm nëse kemi si bazë të saj pabarazinë. Metoda kritike e Arendt-it përdor opoziten mes racionalitetit dhe barkut të zbrazët.
Të varfërit dhe të margjinalizuarit nuk janë në thelb të dhunshëm—pretendim i gabuar ontologjik dhe ideologjik. Dhuna është lidhje shoqërore e cila funksionon në nivele të ndryshme. Të varfrit prodhohen dhe riprodhohen si kategori e cila rezulton nga një narrativë e thellë normative dhe historike. Ne duhet të vëmë në pyetja prodhimin e kategorive të subjektit dhe duhet t’i analizojmë ato si produkt shoqëror dhe historik. Ne duhet të jemi kritik ndaj Arendt-t dhe Sokratit dhe duhet të mësojmë nga historia e popujve të margjinalizuar, të cilët na kanë mësuar jo vetëm për prodhimin e ideve por edhe të identiteteve. Atëherë, kur flasim për dhunë ne duhet së pari t’i bëjmë të dukshme mundësitë e prodhimit të dhunës. Dhuna nuk ndodh në vakuum. Dhunë është vetë varfëria—si produkt i dështimit të organizimit politik—, dhunë është korrupsioni, dhunë është papunësia. Dhuna manifestohet si produkt i lidhjeve të forcave në një shoqëri e cila e bën të mundshme, dhe ndonjëherë të domosdoshme, dhunën. Pse nuk shihet margjinalizimi si dhunë? Kur kategoritë tona nuk mund t’i përgjigjen kësaj pyetje, do të thotë që ekzistojnë ideologji të ndryshme që mbulojnë disa forma të dhunës (varfërinë, korrupsionin, dhunën ligjore dhe policore, etj). Për Benjamin, të cilin e permend Arbeni jashtë kontekstit, dhuna duhet të kritikohet në baze të lidhjes që e ka me ligjin dhe të drejtat brenda shtetit. Benjamin është i interesuar në mënyrën sesi dhuna qëndron dhe zhvillohet brenda kuadrit shoqëror dhe shtetëror (në Për Kritikën e Dhunës, Benjamin tregon se si dhuna është mjeti, me anë të cilit ligji krijohet dhe ruhet).
Kategoritë koloniale duhet të shmangen dhe kritikohen. Dhuna nuk mund të trajtohet si e natyrshme për disa kategori ontologjike; dhuna gjithmonë manifestohet dhe zhvillohet në shoqëri të pasura me kulturë, histori, lidhje ekonomike dhe politike. Andaj çdo kritikë e dhunës duhët të jetë kontekstuale e jo akuzuese ndaj një kategorie të margjinalizuar shoqërore. Të akuzohen të margjinalizuarit për mungesë të perdorimit të gjuhës është të presupozohet që ka vesh për ta dëgjuar zërin e tyre. Të akuzohen të margjinalizuarit për mungesë të përdorimit të gjuhës është të shkelet historia e luftërave politike. Dhuna nuk shpreh mungesë të gjuhës, por është vetë një formë gjuhësore, e cila gjithmonë ka një origjinë dhe një drejtim. Origjina e dhunës është kristalizim i forcave shoqërore, ekonomike, dhe politike.
Autorja është në vitin e dytë të doktoratures në filozofi (DePaul University, Chicago)
