Iniciativa aktuale e Presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, mbi ndryshimet ligjore për Forcat e Sigurisë së Kosovës për të marrë kompetenca shtesë në sektorin e sigurisë në Kosovë e ka nxitur rajonin, bashkësinë ndërkombëtare në Kosovë, udhëheqësit e vendeve perëndimore dhe organizatat ushtarake, por gjithashtu ka tërhequr vëmendjen e komunitetit serb në Kosovë. Në perspektivën rajonale, ky vrull është shqetësues. Largimi i Britanisë së Madhe nga BE dhe pasojat e pasigurta të këtij akti për perspektivën e integrimit në BE të Ballkanit Perëndimor, si dhe pasiguria mbi funksionalitetin dhe qëllimin e NATO-s në botën pas Obamës, ka ngritur mosbesimet dhe dyshimet në vigjilencën dhe angazhimin e vendeve perëndimore në kontrollin mbi aspiratat gjithnjë e më të forta nacionaliste dhe armiqësore në vendet e Ballkanit.
Megjithëse sigurimet janë të bollshme shqetësimet ende qëndrojnë, sidomos kur në dritat e garës së krahut të mikro-nivelit të Kroacisë dhe Serbisë, tensionet etnike në Maqedoni, vazhdon flirti i bashkimit të Kosovës dhe Shqipërisë. Të gjithë këta faktorë me të vërtetë kanë potencial për të destabilizuar rajonin, por besoj fuqimisht se konflikti në Ballkanin Perëndimor nuk është një opsion real. Kjo është kryesisht për shkak të zotërimit të BE-së mbi rajonin. Pavarësisht nga përpjekjet e brendshme për të ardhmen e BE-së, Brukseli ka mësuar nga pasojat e Jugosllavisë dhe pranon se edhe një hutim i vogël nga monitorimi vazhdimisht i antagonizuar i Ballkanit Perëndimor mund të çojë në përkeqësim të marrëdhënieve dhe shfaqjes së armëve. Pra, BE do të gjejë instrumentet për të ruajtur perspektivën e BE-së në rajon dhe përmes kësaj të kontrollojë konfliktet e mundshme në kufijtë e saj të menjëhershëm.
Unë jam mjaft i sigurt se deri tani shumica prej jush e keni mësuar qëndrimin e serbëve të Kosovës për këtë çështje. Komuniteti serb i Kosovës është qartazi kundër idesë së transformimit të FSK-së. Arsyet janë të shumta. Nëse arsyeja është dominimi institucional i shqiptarëve të Kosovës, sistemi i padefinuar i kontrollit civil ose mosbesimi që rrjedh nga marrëdhëniet etnike, nuk ka rëndësi shumë të madhe. Të gjithë këto janë nga këndvështrimi im personal dhe i komunitetit tim legjitim. Pika këtu është se ne kemi frikë nga njëri-tjetri. Marrëdhëniet etnike në Kosovë janë ende të përcaktuara nga armiqësitë flagrante, mosbesimi dhe frika e ndërsjellë, plagët e freskëta nga shkatërrimi i konfliktit dhe kujtimet e viktimave të saj.
Për më tepër, udhëheqësit tanë politikë nuk po kontribuojnë në pajtim. Duke i lënë pas dore ndjenjat e forta kombëtare, secili udhëheqës politik brenda elektoratit të vet, ushqen diskursin e ndezur dhe antagonist, i cili vazhdimisht reflekton në terren me tensionet dhe incidentet e rritura etnike, duke ushqyer përsëri retorikën “Ju kam thënë”. Rrethi vicioz në të cilin njerëzit e zakonshëm janë viktimat më të mëdha. Në një mjedis të tillë, formimi i forcave ushtarake nga udhëheqësit e njëjtë politik që praktikojnë tonin kërcënues natyrisht shihet si një kërcënim dhe nëse mendoni me kujdes, është plotësisht e kuptueshme.
Por ajo që unë do të përpiqem të bëj këtu është t’ju ofroj argumente pse edhe shqiptarët e Kosovës nuk duhet të mbështesin idenë për të pasur një ushtri. Ka dy argumente që i gjej bindëse. E para është sepse kjo do t’ju kushtojë shumë!
Sipas Bankës Botërore, përqindja mesatare e të dhënave të shpenzimeve ushtarake për produktin e brendshëm bruto (BPV) në rajonin e Ballkanit Perëndimor është 1.5% (Shqipëria 1.2%, Maqedonia 1.1%, Kroacia 1.5%, Serbia 1.9%). Shpërndarja e GDP-së së Kosovës 0.8% vlerësohet në 6.5 miliardë dollarë për financimin e sektorit të sigurisë. Kjo do të thotë që Kosova, nëse kërkon ekuilibrin ushtarak rajonal, duhet të rrisë shpenzimet dhe investimet vjetore për 0.7% të GDP-së shtesë, që përbën 50 milionë dollarë në vit. Me blerjen fillestare të armatimit të kërkuar për këtë përpjekje, shifrat do të ngrihen në qiell. Ky parashikim është edhe më i ndriçuar kur vërehet nga këndi i ecurisë ekonomike të Kosovës, pra, shkalla më e lartë e papunësisë në rajon, treguesit e dobët të ekonomisë dhe ngarkesat e mëdha sociale.
Por nuk punon vetëm logjika ekonomike e pastër në favor të argumentit se Kosova nuk ka nevojë për ushtrinë. Pavarësisht se është në mes të Ballkanit të tërbuar, Kosova është vendi më i sigurt në rajon në aspektin e kërcënimeve të jashtme. Jo për shkak të marrëdhënieve të begatshme dhe të përzemërta me fqinjët, por për shkak të faktit se KFOR-i, përkatësisht NATO, është përgjegjës për sigurimin e Kosovës. Një flamur NATO i ngritur mbi Kosovën bën më shumë për sigurinë se çdo ushtri në botë.
Kosova duhet të gëzojë privilegjin e shpenzimeve të ulëta ushtarake dhe sigurinë e pakontestueshme të dorëzuar pa pagesë nga bashkësia ndërkombëtare dhe të drejtojë shpenzimet buxhetore në përmirësimin e jetës së njerëzve, rritjen e numrit të vendeve të punës dhe përmirësimin e brendshëm dhe stabilizimin e marrëdhënieve etnike. Më vonë, nëse marrëdhëniet e besueshme etnike arrihen, do t’i bëjnë aspiratat e armatosura edhe më të vjetëruara.
