Raportimi i luftës në Ukrainë është plot lajme të rreme. Mediat kosovare vazhdojnë të publikojnë lajme të paverifikuara, të shoqëruara me fotografi e video të rreme. Për shkak të rritjes së interesimit të qytetarëve për të konsumuar lajme që ndërlidhen me luftën në Ukrainë, ato janë duke u shpërndarë me shpejtësi të madhe nëpër rrjete sociale dhe media online, duke vazhduar të keqinformojnë publikun.
Pak orë pas sulmeve të para të Rusisë në Ukrainë, mediat kosovare shpërndanë dezinformata të shumta, duke shfrytëzuar interesimin e publikut për profit.
Në raste të caktuara është përhapur panik të qytetarët me publikimin e lajmeve tendencioze rreth deklaratave të liderëve rusë e ukrainas. Aty shpërfaqet një diskurs i ashpër me paralajmërime të Luftës së Tretë Botërore.
Në njërin prej titujve të një portali online “https://instant.revista-ora.com/ ”, thuhet se “Lufta e Tretë Botërore do nis”, ndërsa në përmbajtje flitet për një deklaratë të presidentit të Bjellorusisë, Aleksander Lukashenko, ku ai deklaron se sanksionet kundër Rusisë “mund të shkaktojnë një Luftë të Tretë Botërore”. Raportimi i portalit ishte përtej asaj që është thënë në deklaratë, duke ardhur në konkluzion të rremë se “Lufta do të nis”.
Nuk kanë munguar as raportimet përmes fotografive. Një sërë fotografish të fëmijëve janë shfaqur me pretendimin se ato janë shkrepur gjatë konfliktit në Ukrainë. Mediumet si https://insajderi.com/, dhe https://njekomb.org/, kanë publikuar një fotografi në llogarinë e tyre në Facebook ku shihen dy fëmijë të vegjël. Në lajmet e këtyre mediumeve pretendohet se fëmijët në foto janë vëlla e motër, dhe se ata janë duke i përshëndetur ushtarët ukrainas të nisur për të luftuar ushtrinë ruse.
Në fakt, kjo fotografi nuk ka të bëjë fare me luftën Rusi-Ukrainë, meqë është shkrepur në vitin 2016 nga fotografi Dmitry Muravsky, si pjesë e albumit “Fëmijët e Luftës”.
Më poshtë mund të shihni fotografinë e shpërndarë më datën 22 mars të vitit 2016 në rrjetin social Facebook të Dmitry Muravsky;
Një fotografi tjetër që ka qarkulluar nëpër rrjete sociale paraqet një fëmijë të vogël në një zonë lufte me përshkrimin se fëmijët e Ukrainës nuk do të shkojnë sot në shkollë, duke nënkuptuar se ajo foto është aktuale dhe e shkrepur në Ukrainë.
Por fotografia e vërtetë është bardh e zi dhe është i takon Luftës së Dytë Botërore në vitin 1945, me autore Toni Frissell.
Për më tepër, mediat kanë vazhduar të publikojnë lajme pa i verifikuar paraprakisht. Disa prej tyre kanë publikuar një lajm ku thuhet se ‘’Albin Kurti do të dërgojë Ushtrinë e Kosovës në Ukrainë, për të luftuar kundër Rusisë’’. Kjo deklaratë e publikuar ku thuhet që Albin Kurti është shprehur i gatshëm të dërgojnë ushtarë të FSK-së në Ukrainë, nëse këtë gjë e kërkon NATO, pas konfliktit Ukrainë-Rusi, është e vjetër dhe e shtrembëruar. Në fakt, Kurti ka thënë se çkado që NATO e parasheh të nevojshme, ata do t’i përgjigjen kërkesës së tyre.“Së pari uroj që të mos ketë konflike të reja. Edhe unë jam duke e përcjellur me vëmendje deri në orët e vona se çfarë po ndodh në kufirin midis Ukrainës dhe Federatës Ruse. Dhe ka një alarmim edhe të NATO-s në veçanti të SHBA, por edhe të Bashkimit Evropian për këtë gjë. Çkado që NATO e parasheh të nevojshme ne natyrisht që jemi të gatshëm“, tha ai, sipas raportimit të Indeksonline.
Kjo deklaratë është publikuar më 9 dhjetor 2021 dhe e ripublikuar më 3 mars 2022, duke u shpërndarë si lajm aktual.
Një lajm tjetër i shpërndarë nëpër media dhe rrjete sociale është ai me titull kryesor: “Gjenerali serb kërkon të blihen raketa që arrijnë në çdo cep të Kosovës” .
Ky lajm është i publikuar më 13 janar 2018. Po i njëjti lajm është ripublikuar dhe shpërndarë nëpër faqe në rrjete sociale, si Gazeta Aktive, duke pretenduar se është lajm aktual.
Ka pasur edhe raste kur janë keqpërdorur emrat e portaleve vendore për të plasuar lajme të rrejshme. I tillë ka qenë lajmi me logo të Telegrafi.com ku shkruan se “Vritet presidenti i Ukrainës”. Një lajm i tillë nuk është publikuar nga ky portal edhe pse ka qarkulluar nëpër rrjete sociale si artikull i sponsorizuar.
* Ky artikull publikohet në kuadër të Iniciativës Rajonale të Ballkanit Perëndimor kundër dezinformimit. “Qendra kundër dezinformatave në Ballkanin Perëndimor: ekspozimi i ndikimeve keqdashëse përmes gazetarisë mbikëqyrëse.”
